„Nic pożądańszego a nic trudniejszego na ziemi jak prawdziwa rozmowa” A. Mickiewicz
Wiele nieporozumień i niepowodzeń w relacjach interpersonalnych zarówno prywatnych, jak i zawodowych, jest wynikiem złej lub nieumiejętnej komunikacji. Komunikowanie się z ludźmi może mieć formę wypowiedzi ustnej lub pisemnej, przekazu wizualnego oraz odbywać się niewerbalnie, poprzez tzw. mowę ciała. Szukając pracy często musimy zaprezentować się potencjalnemu pracodawcy, przedstawić swoje umiejętności i cechy charakteru. Znajomość zasad skutecznej komunikacji i technik autoprezentacji pozwala bardzo często rozproszyć obawy pracodawcy, co do tego, czy nadajemy się na określone stanowisko pracy.
Komunikacja werbalna
„Nic tak nie rozbudza lenistwa, jak jałowa rozmowa” Lew Tołstoj
Ważnym elementem komunikacji są słowa. To dzięki nim ludzie przekazują sobie informacje, przekonują się nawzajem i wywierają wpływ na postępowanie innych osób. Komunikacja interpersonalna ma bezpośrednie oddziaływanie na nasze życie zarówno prywatne, jak i zawodowe. Porozumiewanie się jest jedną z podstawowych umiejętności życiowych, pozwalających kształtować dobre relacje z innymi ludźmi. Jeżeli potrafimy prawidłowo odczytać funkcje przypisane poszczególnym elementom komunikacji, to możemy domniemywać intencji towarzyszących komunikatowi. Złudzeniem jest, że nasz rozmówca myśli i odbiera świat tak samo jak my oraz, że pewne rzeczy są oczywiste dla wszystkich ludzi. Zrozumienie tego faktu może poprawić naszą komunikację – zwiększymy tolerancję w stosunku do naszego rozmówcy, bo przyznamy mu prawo do posiadania odmiennego wyobrażenia o świecie.
Komunikacja jednostronna i dwustronna.
Mówiąc w pewnym uproszczeniu, rozróżniamy dwa typy komunikacji: jednostronną i dwustronną. Komunikacja jednostronna ma miejsce wtedy, gdy nadawca przekazuje komunikat bez oczekiwania na odpowiedź. Nie jest wówczas w stanie stwierdzić, jak odbiorca zrozumiał przesłane informacje. Taka komunikacja zabiera mniej czasu i jest bardziej uporządkowana. Ale skuteczna może być tylko w przypadkach drobnych i prostych spraw, znanych osobom rozmawiającym. Komunikacja dwustronna występuje wówczas, kiedy nadawca komunikatu oczekuje odpowiedzi (tzw. informacji zwrotnej). Nadawca widzi wtedy, jak jego komunikat został odebrany i zrozumiany. Jest ona bardziej czasochłonna, ale za jej pomocą osiąga się większą dokładność. Trzeba umieć nad taką komunikacją dobrze panować, by nie wdarł się do niej chaos. W przypadku komunikacji dwustronnej odbiorcy są pewniejsi prawidłowego odbioru. Komunikacja taka jest najlepszym rozwiązaniem w przypadku bardziej skomplikowanych problemów, wymagających dokładnego zrozumienia. Dopuszcza, bowiem możliwość zadawania pytań, wyrażania wzajemnych opinii, postrzegania zachowań rozmówcy itp. Daje to podstawę do tego, aby druga strona odebrała to, co mówimy, w takim znaczeniu, jakie jest zgodne z naszą intencją
Pamietaj: Nie wystarczy mówić, by rozmawiać. Nie wystarczy słyszeć, by słuchać.
„Język ciała pozwala rozpoznać słowa, uwiarygodnić, ludzie nie potrafią kłamać językiem ciała… „ Piotr Tymochowicz
Język ciała to język, którego uczymy się zanim wypowiemy pierwsze słowo. Mowa ciała: uśmiech, pochylenie głowy, ruch dłoni, czy zmiana pozycji, wyraża uczucia w takim samym stopniu, jak wypowiedziane słowa. Każdy instynktownie odbiera wiele sygnałów mowy ciała i reaguje na nie odruchowo. Udowodniono, że mowa ciała może wpłynąć na zmianę uczuć lub poglądów. Podczas eksperymentu podzieleni na dwie grupy studenci słuchali tego samego wykładu. Studentom z pierwszej grupy kazano usiąść sztywno, z rękami skrzyżowanymi na piersi. Grupa druga miała siedzieć w pozycji rozluźnionej, ze swobodnie ułożonymi rękami i nogami. Okazało się, że studenci z grupy pierwszej przyswoili sobie o 38% mniej wiedzy niż studenci siedzący swobodnie, a ponadto mieli oni dużo więcej zastrzeżeń do wykładowcy. Sztywna pozycja ciała wywołała uczucie niechęci.
Większość ludzi nie zdaje sobie jednak sprawy ze znaczenia mimiki i gestów oraz ich roli w życiu. Warto zdobyć tę wiedzę, gdyż badacze twierdzą, że większe znaczenie nadajemy informacji przekazywanej przy pomocy niewerbalnych środków wyrazu, niż przez mowę. Albert Mehrabian odkrył, że tylko 7% znaczenia danej wiadomości zawarte jest w słowach, 38% w brzmieniu głosu, a aż 55% stanowi język ciała. Inny badacz odkrył, że w bezpośredniej rozmowie słowa stanowią 35% informacji, podczas gdy pozostałe 65% przekazywane jest niewerbalnie. Pomimo tego, że nigdy nie uczyliśmy się „mowy ciała”, pewne ruchy i gesty jesteśmy w stanie trafnie rozszyfrować, niezależnie od tego czy wykonują je Europejczycy, Afrykanie, czy Hindusi. Uczeni nie są zgodni, czy są to gesty wrodzone czy wyuczone w danej kulturze. Do takich gestów należy uśmiech (zadowolenie), zmarszczenie brwi (zmartwienie), skinienie głową (zgoda), czy wzruszenie ramion (nie wiem).
Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy ze znaczenia mimiki i gestów w życiu. Warto wiedzieć, że świadomie używane sygnały niewerbalne mogą podnieść wiarygodność przekazywanej informacji. Np., jeżeli chcemy kogoś przekonać o swojej uczciwości, musimy patrzeć mu prosto w oczy; gdy uciekamy wzrokiem, rozmówca czuje, że nasze słowa nie są zgodne z gestami i przestaje wierzyć w to, co mówimy. Przypomnijmy sobie kilka popularnych wyrażeń:
„dobrze mu z oczu patrzy”,
„ma błysk w oku”,
„spojrzał na mnie wilkiem”,
„ma zabójcze spojrzenie”.
To świadczy jak duże znaczenie w kontaktach międzyludzkich ma dla nas wzrok i sposób patrzenia. Wiemy, że z pewnymi osobami łatwiej nam się rozmawia, lepiej czujemy się w ich towarzystwie, budzą nasze zaufanie. Gdyby lepiej zastanowić się nad tym, to zapewne doszlibyśmy do wniosku, że ma to związek z tym, ile czasu utrzymujemy z nimi kontakt wzrokowy
ile czasu powinien trwać kontakt wzrokowy z rozmówcą:
A. do 30% czasu rozmowy
B. 30% – 60% czasu rozmowy
C. powyżej 60% czasu rozmowy
Prawidłowa odpowiedź: B)
A) – rozmówca ma wrażenie, że unikamy kontaktu,
B) – może uznać, że jesteśmy nadmiernie zainteresowani jego osobą, a nawet nachalni.
Pamiętaj : Słowami możesz kłamać z powodzeniem – mową ciała trudniej jest oszukać.
Pozdrawiam. M. Myk